ฟันผุใต้รากคืออะไร?
ฟันผุใต้ราก หรือที่เรียกว่า ฟันผุโคนฟัน คือภาวะที่เนื้อฟันบริเวณโคนฟันหรือต่ำกว่าขอบเหงือกเริ่มสลายตัวจากการถูกแบคทีเรียกัดกร่อน ต่างจากฟันผุทั่วไปที่มักเกิดบนผิวฟันด้านบนหรือซี่ฟันโดยตรง
ฟันผุใต้เหงือกมักซ่อนอยู่ในจุดที่มองไม่เห็น ทำให้หลายคนไม่รู้ตัวจนกว่าจะมีอาการเสียวฟันหรือปวดบริเวณเหงือก การตรวจพบฟันผุใต้รากตั้งแต่เนิ่นๆ จะช่วยป้องกันไม่ให้ต้องถอนฟันในภายหลัง
ฟันผุใต้รากต่างจากฟันผุทั่วไปอย่างไร
ฟันผุใต้รากมีความรุนแรงมากกว่าฟันผุทั่วไป เนื่องจากเกิดในบริเวณที่มีเคลือบฟันบางหรือไม่มีเคลือบฟันปกป้อง ทำให้การกัดกร่อนเกิดได้เร็วและลุกลามง่ายกว่า
สาเหตุของฟันผุใต้ราก
สาเหตุหลักที่ทำให้เกิดฟันผุโคนฟัน
คราบจุลินทรีย์และหินปูนสะสม – คราบแบคทีเรียที่สะสมบริเวณคอฟันและรอยต่อเหงือกเป็นสาเหตุหลักของฟันผุใต้ราก เมื่อแบคทีเรียสร้างกรดกัดกร่อนเนื้อฟัน จะทำให้เกิดรอยผุขึ้น
เหงือกร่น – เมื่อเหงือกร่นลง รากฟันจะโผล่ออกมา ทำให้รากฟันสัมผัสกับกรดจากอาหารและแบคทีเรียโดยตรง รากฟันไม่มีเคลือบฟันปกป้อง จึงผุได้ง่ายกว่าส่วนอื่นของฟัน
ฟันปลอม ครอบฟัน หรืออุดฟันที่ไม่พอดี – งานทันตกรรมที่ไม่พอดีจะกักเศษอาหารไว้ในรอยต่อ ทำให้เกิดการสะสมของแบคทีเรียและนำไปสู่ฟันผุใต้ราก
การแปรงฟันไม่ถูกวิธี – การแปรงฟันแรงเกินไปหรือใช้แปรงที่แข็งเกินไปอาจทำให้เหงือกร่นเร็วกว่าปกติ นอกจากนี้ การแปรงฟันไม่ทั่วถึงบริเวณคอฟันก็เป็นสาเหตุสำคัญของฟันผุใต้เหงือก
ฟันผุใต้รากมักเกิดบริเวณไหนของฟัน
ฟันผุโคนฟันมักเกิดที่บริเวณคอฟันหรือรอยต่อระหว่างเหงือกกับตัวฟัน โดยเฉพาะในซี่ฟันกราม หรือฟันที่เคยผ่านการรักษารากฟันมาก่อน เนื่องจากบริเวณเหล่านี้เป็นจุดที่ทำความสะอาดได้ยากและมีความเสี่ยงต่อการสะสมของคราบจุลินทรีย์
อาการและสัญญาณเตือนฟันผุใต้ราก
สัญญาณเตือนฟันผุใต้เหงือกที่ไม่ควรมองข้าม
เสียวฟันเวลาโดนน้ำเย็นหรือของหวาน – อาการเสียวฟันเป็นสัญญาณแรกเริ่มที่บอกว่ารากฟันอาจเริ่มโผล่หรือมีฟันผุใต้รากแล้ว
เจ็บหรือปวดเวลาเคี้ยวอาหาร – ความเจ็บปวดบริเวณเหงือกหรือโคนฟันเมื่อเคี้ยวอาหารแสดงว่าฟันผุอาจลุกลามลงไปในระดับที่ลึกขึ้น
เหงือกบวมแดงหรือมีกลิ่นปาก – เหงือกอักเสบร่วมกับกลิ่นปากที่ไม่พึงประสงค์อาจเป็นสัญญาณของการติดเชื้อจากฟันผุใต้ราก
ฟันดูยาวขึ้นเพราะเหงือกร่น – เมื่อเหงือกร่นลง ฟันจะดูยาวขึ้น และรากฟันที่โผล่ออกมานี้เสี่ยงต่อการเกิดฟันผุโคนฟันได้ง่าย
มีรอยดำหรือสีน้ำตาลบริเวณโคนฟัน – รอยดำหรือรอยบุ๋มบริเวณคอฟันเป็นสัญญาณที่ชัดเจนของฟันผุใต้เหงือก
วิธีสังเกตอาการฟันผุใต้รากด้วยตัวเอง
คุณสามารถใช้กระจกส่องบริเวณคอฟัน หากเห็นรอยบุ๋มหรือสีคล้ำ ควรรีบพบทันตแพทย์ทันที สังเกตกลิ่นปากหรือรสโลหะในปากบ่อยๆ หากเคยรักษารากฟันแล้วปวดซ้ำ ควรตรวจสอบว่ามีฟันผุใต้รากเกิดขึ้นใหม่หรือไม่
ฟันผุใต้รากอันตรายแค่ไหน?
ผลกระทบของฟันผุใต้รากต่อสุขภาพช่องปาก
ฟันผุใต้รากไม่ได้แค่ทำให้ฟันเสียหาย แต่ยังเสี่ยงต่อการติดเชื้อในรากฟันและกระดูกขากรรไกร หากปล่อยฟันผุโคนฟันไว้นานอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนดังนี้
ฝีหนองใต้ราก – การติดเชื้อจากฟันผุใต้เหงือกอาจก่อให้เกิดฝีหนองใต้รากฟัน ทำให้เกิดอาการบวมและปวดรุนแรง
การติดเชื้อที่ลุกลามถึงเส้นประสาท – ฟันผุใต้รากที่ไม่รักษาอาจทำให้เชื้อแบคทีเรียเข้าสู่โพรงประสาทฟัน ส่งผลให้เกิดการติดเชื้อรุนแรง
สูญเสียฟันถาวร – เมื่อฟันผุโคนฟันลุกลามมากจนไม่สามารถรักษาได้ อาจจำเป็นต้องถอนฟันออก
ส่งผลต่อสุขภาพโดยรวม – การติดเชื้อในช่องปากจากฟันผุใต้รากอาจส่งผลให้ภูมิคุ้มกันลดลง หรือในกรณีรุนแรงอาจเกิดการติดเชื้อในกระแสเลือด
ฟันผุใต้รากส่งผลต่อเหงือกและกระดูกฟันอย่างไร
ฟันผุใต้เหงือกที่ไม่รักษาอาจทำให้เหงือกอักเสบเรื้อรัง กระดูกฟันละลาย ฟันโยก หรือหลุดได้ในที่สุด การรักษาฟันผุใต้รากตั้งแต่เนิ่นๆ จึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง
วิธีรักษาฟันผุใต้ราก
ตัวเลือกการรักษาฟันผุโคนฟัน
การรักษาฟันผุใต้รากขึ้นอยู่กับความรุนแรงของฟันผุ มีหลายวิธีดังนี้
อุดฟันด้วยวัสดุเฉพาะจุด – หากฟันผุใต้เหงือกยังไม่ลึกมาก ทันตแพทย์สามารถอุดฟันด้วยวัสดุเฉพาะที่เหมาะสมกับบริเวณคอฟันได้
รักษารากฟัน (Root Canal Treatment) – เมื่อฟันผุโคนฟันติดเชื้อถึงโพรงประสาท จำเป็นต้องรักษารากฟันเพื่อเอาเนื้อเยื่อที่ติดเชื้อออกและปิดผนึกโพรงประสาท
ครอบฟัน (Crown) – หลังจากรักษารากฟันแล้ว อาจต้องครอบฟันเพื่อป้องกันฟันแตกและเพิ่มความแข็งแรงให้กับฟันที่อ่อนแอ
ถอนฟัน – ในกรณีที่ฟันผุใต้รากเสียหายเกินกว่าจะรักษาได้ การถอนฟันอาจเป็นทางเลือกสุดท้าย
ฟันผุใต้รากจำเป็นต้องถอนหรือไม่
ไม่จำเป็นต้องถอนฟันเสมอไป ขึ้นอยู่กับระดับความลึกของฟันผุใต้เหงือก หากทันตแพทย์สามารถรักษารากและครอบฟันได้ ฟันก็ยังคงเก็บไว้ใช้งานได้ การตรวจพบฟันผุโคนฟันตั้งแต่เนิ่นๆ จะช่วยเพิ่มโอกาสในการรักษาฟันไว้ได้
การป้องกันฟันผุใต้ราก
วิธีป้องกันฟันผุใต้เหงือกไม่ให้กลับมาอีก
การแปรงฟันด้วยยาสีฟันฟลูออไรด์เป็นประจำช่วยป้องกันการผุได้ดี ซึ่งเป็นแนวทางที่ได้รับการแนะนำโดย องค์การอนามัยโลก (WHO)
ใช้ไหมขัดฟันและน้ำยาบ้วนปากเป็นประจำ – ไหมขัดฟันช่วยทำความสะอาดซอกฟันที่แปรงไม่ถึง ลดโอกาสเกิดฟันผุโคนฟัน
พบทันตแพทย์ทุก 6 เดือนเพื่อตรวจคราบหินปูน – การตรวจสุขภาพช่องปากเป็นประจำช่วยให้พบฟันผุใต้เหงือกตั้งแต่เนิ่นๆ ก่อนที่จะลุกลามรุนแรง
หลีกเลี่ยงอาหารหวานเหนียวและน้ำอัดลม – อาหารและเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลสูงเป็นปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดฟันผุใต้ราก
นิสัยที่ช่วยลดความเสี่ยงฟันผุโคนฟัน
การดูแลสุขภาพช่องปากอย่างสม่ำเสมอ การแปรงฟันอย่างถูกวิธีโดยไม่แรงเกินไป และการเลือกใช้แปรงสีฟันที่มีความนุ่มพอเหมาะ จะช่วยป้องกันเหงือกร่นและลดความเสี่ยงต่อฟันผุใต้ราก
คำถามที่พบบ่อย (FAQ)
ได้ หากฟันผุใต้เหงือกยังไม่ลึกถึงโพรงประสาท ทันตแพทย์สามารถอุดหรือครอบฟันแทนได้ การรักษาฟันผุโคนฟันตั้งแต่เนิ่นๆ จะช่วยเพิ่มโอกาสในการรักษาฟันไว้
ปัจจุบันการรักษาฟันผุใต้รากใช้ยาชาเฉพาะที่และเครื่องมือทันสมัย ทำให้ไม่เจ็บในระหว่างการรักษา
ส่วนใหญ่เกิดจากการแปรงฟันไม่ทั่วถึงบริเวณคอฟัน ทำให้คราบจุลินทรีย์สะสมและกัดกร่อนเนื้อฟัน นอกจากนี้ การแปรงฟันแรงเกินไปก็อาจทำให้เหงือกร่นและเกิดฟันผุใต้รากได้
อุดได้หากฟันผุใต้เหงือกยังไม่ลึกมาก แต่หากลึกถึงรากจำเป็นต้องรักษารากฟันก่อนแล้วจึงครอบฟัน
หลีกเลี่ยงอาหารแข็งหรือเหนียวในช่วงแรก รักษาความสะอาดช่องปากอย่างสม่ำเสมอ และพบทันตแพทย์ตามนัดเพื่อติดตามผลการรักษา
ทุก 6 เดือนเป็นอย่างน้อย หรือเร็วขึ้นหากมีอาการปวดหรือเสียวฟัน การตรวจสุขภาพช่องปากเป็นประจำช่วยให้พบฟันผุใต้รากตั้งแต่เนิ่นๆ
สรุป: ตรวจพบไว รักษาเร็ว ฟันอยู่กับเราได้นาน
ฟันผุใต้รากเป็นปัญหาที่หลายคนมองข้าม เนื่องจากมักซ่อนอยู่ในจุดที่มองไม่เห็น แต่หากตรวจพบเร็วและรักษาทันท่วงที ฟันก็ยังอยู่กับเราได้อีกนาน การดูแลสุขภาพช่องปากอย่างสม่ำเสมอและพบทันตแพทย์เป็นประจำเป็นวิธีป้องกันฟันผุใต้รากที่ดีที่สุด
ทีมทันตแพทย์ของ The Tree Dental Clinic พบว่าการตรวจสุขภาพช่องปากประจำปีช่วยลดโอกาสฟันผุใต้รากได้จริงในผู้ป่วยส่วนใหญ่ของเรา
อย่ารอให้ฟันผุลุกลาม ตรวจเช็คสุขภาพช่องปากวันนี้เพื่อรอยยิ้มที่ยั่งยืน
The Tree Dental Clinic ให้บริการตรวจและรักษาฟันผุใต้รากโดยทันตแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ พร้อมเทคโนโลยีทันสมัย สะอาด ปลอดภัย และอ่อนโยน
นัดหมายเลยวันนี้
โทร: 062-265-5898
LINE: @thetreedental
สาขาบางปู | สาขาบางพลี | สาขาพุทธมณฑลสาย 4 | สาขาสำโรง


